Drzewka kolumnowe. Jakie wybrać i jak je uprawiać.

Wszystko, co powinieneś wiedzieć o uprawie kolumnowych drzew owocowych, w tym o ich pielęgnacji i doborze gatunków i odmian

Kolumnowe drzewa owocowe cieszą się dużą popularnością wśród hodowców i jest ku temu kilka powodów. Ten rodzaj drzewa pozwala na uprawę owoców osobom, które nie mają dużego ogrodu. Kolumnowe drzewa owocowe można uprawiać nawet w doniczkach, dzięki czemu można je ustawiać na balkonach i tarasach, co czyni je doskonałymi dla hodowców miejskich.

Ale na tym nie kończą się ich zalety. Kolumnowe drzewa owocowe dzięki swojemu kształtowi można sadzić w mniejszych rozstawach, tworząc naturalną przegrodę w ogrodzie, rodzaj jadalnego żywopłotu, w ogrodach dowolnej wielkości. W ten sposób możliwa jest uprawa kilku odmian na mniejszym obszarze z bardzo dobrym plonem, a kolumnowy kształt tych małych drzewek umożliwia również dobry dostęp, co skutkuje wygodną pielęgnacją i zbiorem owoców.

Co to są kolumnowe drzewa owocowe?

Mówiąc najprościej, są to drzewa owocowe uprawiane w formie kolumnowej, bez długich gałęzi bocznych. Kolumnowe drzewa owocowe dorastają zwykle do 2–3 m, co jest albo cechą genetyczną, albo wynika z uprawy na karłowatych podkładkach. Istnieją dwa główne typy kolumnowych drzew owocowych:

1. Prawdziwe odmiany kolumnowe drzew owocowych - specjalnie wyhodowane odmiany o naturalnym wzroście kolumnowym, które nie wymagają znacznego kształtowania

2. Klasyczne odmiany drzew owocowych uprawiane na karłowatych podkładkach, uformowanych w pokrój kolumnowy, przy regularnym przycinaniu

Kolumnowe odmiany drzew owocowych

1. Prawdziwe odmiany kolumnowe drzew owocowych

Prawdziwe kolumnowe drzewa owocowe, specjalnie wyhodowane w tym celu, to wyłącznie odmiany jabłoni. Pierwsze odmiany jabłoni kolumnowych wyhodowano w drugiej połowie XX wieku z naturalnej mutacji odmiany McIntosh (Wijcik McIntosh) odkrytej w Kanadzie, która wyróżniała się niezwykle krótkimi bocznymi gałęziami i niskim, wyprostowanym wzrostem. Krzyżówki tego mutanta z kilkoma innymi odmianami dały początek pierwszym odmianom jabłoni kolumnowych, zwanych także balerinami (odmiany Charlotte, Flamenco, Samba, Walc, Bolero i Polka). Odmiany z serii Balerin szybko stały się popularne, ponieważ dobrze owocowały, nie wymagały prawie żadnych zabiegów pielęgnacyjnych i miały nowy, atrakcyjny kształt. Odmiany balerin mają jednak również pewne słabości, zwłaszcza podatność na choroby i smak owoców.

Odmiany jabłoni kolumnowych - Seria Balerina: od lewej do prawej - Bolero, flamenco, walc, polka

Nowoczesne odmiany jabłoni kolumnowych są obecnie bardziej odporne na choroby takie jak parch czy mączniak prawdziwy. Wytwarzają również owoce o pełnym, intensywnym smaku i są dostępne w większej liczbie rodzajów i odmian. Najbardziej znane odmiany jabłek kolumnowych to Sonet, Rondo, Kordona, Northpole, Maypole, Pompink, Pomfital, Pomgold, Pomredrobust, Pomforyou, Starcats, Goldcats, Greencats, Redcats, Redcats, Suncats, Red Sensation, Vasiugan, Golden Sentinel, Scarlet Sentinel , Arbat, Valiuta, Gatis, Nataliuska i wiele innych. Prawdziwe jabłonie kolumnowe nie wymagają prawie żadnej pielęgnacji i można je szczepić zarówno na podkładkach karłowatych, jak i półkarłowych (MM111, MM106, M26, M9, G969, G935), co zapewnia im większą stabilność, wytrzymałość, a przede wszystkim dłuższą żywotność (osiągający pełny okres produkcyjny jabłonie standardowo uprawiane na podkładkach wegetatywnych żyją ok. 30 - 50 lat).

Nowe odmiany jabłoni kolumnowej :od lewej do prawej - Suncats, Redcats, Greencats, Rondo, Red River

Wybierając odmiany kolumnowe drzew owocowych, należy pamiętać, że sprzedawcy bardzo często określają sprzedawane drzewka jako kolumnowe, nawet wtedy gdy z pewnością nie są to prawdziwe odmiany kolumnowe. Często spotyka się odmiany „kolumnowe” takie jak Golden Delicious, Gala, Jonagold, Antonówka, Papierówka, Kosztela czy inne popularne odmiany, ale w rzeczywistości są to po prostu klasyczne odmiany wyhodowane na karłowatych podkładkach i przycięte w kolumnowy kształt. W przeciwieństwie do prawdziwych jabłoni kolumnowych, odmiany te będą wymagały corocznego umiejętnego przycinania w celu zachowania kolumnowego kształtu. Oznacza to również, że będą zużywać energię na wzrost wegetatywny, co skutkować będzie gorszą jakością owoców.

2. Klasyczne odmiany drzew owocowych uprawiane w formie kolumnowej

W formie kolumnowej można uprawiać dowolne drzewo owocowe, w tym jabłka, gruszki, śliwki i wiśnie. Najczęściej wybiera się do tego odmiany mniej energiczne i szczepione na karłowatych podkładkach ( jabłka – M9, G 11, M26, M27, B 9; gruszki – pigwa; śliwki – pixy; śliwki, morele i brzoskwinie - St. Julien A; wiśnie i czereśnie - Clare, Gisela 5, Lake).

Pozostałe drzewka kolumnowe :od lewej do prawej - gruszka, czereśnia, wiśnia, śliwa i brzoskwinia.

Aby jednak zachować kolumnowy kształt tych drzew owocowych, należy je regularnie przycinać. Ze względu na zastosowanie podkładek karłowatych, owocowanie tych kolumnowych drzew owocowych rozpoczyna się bardzo wcześnie (już 1-2 lata po posadzeniu). Jednak głównymi wadami podkładek karłowatych jest znacznie zmniejszona żywotność i konieczność podparcia/tyczenia drzewek. Im bardziej podkładka ogranicza wzrost drzewa, tym mniejsza jest jego siła/odporność i krótsza żywotność produkcyjna (10-20 lat jest typowe dla kolumnowych drzew owocowych rosnących na podkładkach karłowatych).

Jak uprawiać kolumnowe drzewa owocowe

Uprawa drzew owocowych kolumnowych jest bardzo prosta i poza pewnymi drobnymi różnicami nie różni się od uprawy klasycznych drzew owocowych. Aby dobrze się rozwijać, wymagają słonecznego miejsca z dobrze przepuszczalną glebą. Zaleca się sadzenie kilku różnych odmian w celu wzajemnego zapylenia. Nawet odmiany samozapylające będą dawać lepsze plony i owoce wyższej jakości, jeśli zostaną zapylone krzyżowo. Kolumnowe jabłonie, gruszki, śliwki, morele, brzoskwinie i wiśnie można uprawiać bez najmniejszych problemów w naszej strefie klimatycznej.

Sadzenie jabłoni kolumnowych

Sadzenie kolumnowych drzew owocowych w zasadzie nie różni się od sadzenia konwencjonalnych drzew owocowych. Odstęp między pojedynczymi kolumnowymi drzewami owocowymi powinien wynosić co najmniej 60 cm (spotyka się naszadzenie co 30-50 cm). Szczególnie w przypadku kolumnowych odmian drzew owocowych, uprawianych na karłowatych podkładkach, które mają mniejszy system korzeniowy, będą potrzebować wsparcia w postaci solidnego palika.

Drzewka kolumnowe preferują stanowiska słoneczne. Najlepiej rosną w glebie żyznej, próchniczej, umiarkowanie wilgotnej i przepuszczalnej. Sadząc drzewko uważajmy, aby nie zasypać miejsca szczepienia. Drzewko należy podlewać aż do pełnego przyjęcia się. Brzoskwinie, nektaryny czy morele dodatkowo mogą wymagać stanowiska odsłoniętego od wiatru. Sklepy oferują sadzonki "doniczkowane(2,5-3letnie)" oraz "z odkrytym korzeniem w balocie(2letnie)". Cena tych pierwszych jest większa. Dużą zaletą drzewek kolumnowych jest to, że po zasadzeniu szybko wejdą w okres owocowania(po ok. 2 latach). Do wyboru mamy dalszą uprawę w donicy lub przesadzenie w docelowy grunt. W przypadku tego pierwszego, należy pamiętać o odchwaszczaniu i nawożeniu oraz oczywiście odpowiedniej donicy, która może być o dowolnej pojemności, ale nie mniejszej niż 3l i z otworami na dole, aby woda mogła swobodnie wypływać. Drzewka najlepiej nawozić jest w wiosennym terminie, co rok. Sprawdzają się tutaj nawozy ekologiczne (biohumus, obornik) czy wieloskładnikowe. Zalecany rozstaw sadzenia to ok. 1m.

Przycinanie kolumnowych drzew owocowych

Kolumnowy kształt drzew owocowych wymaga innej metody przycinania. Jedynie przewodnik może swobodnie rosnąć, a wszystkie pędy boczne są przycinane do trzech pąków. W przypadku prawdziwych jabłoni kolumnowych cięcie prawie nie jest konieczne, z wyjątkiem usunięcia martwego i chorego drewna.

Do przycinania kolumnowych jabłoni i grusz nadaje się cięcie zimowe. W przypadku drzew pestkowych (śliwki, morele, wiśnie) idealnym momentem na przycinanie jest okres tuż po zbiorach.

Uprawa kolumnowych drzew owocowych w doniczkach

Jedną z zalet kolumnowych drzew owocowych jest to, że można je uprawiać w różnorodnych pojemnikach, jednak taka forma uprawy wprowadza konieczność dodatkowej pielęgnacji. Przede wszystkim ważne jest regularne podlewanie, gdyż system korzeniowy drzewka doniczkowego nie jest tak odporny na suszę. Gleba musi być jednak dobrze przepuszczalna, a po podlaniu należy usunąć nadmiar wody z tacy lub spodka. Konieczne jest także regularne dostarczanie dodatkowych składników odżywczych w postaci kompostu lub naturalnego nawozu.

Drzewa owocowe w doniczkach należy co 2-3 lata przesadzać do nieco większej doniczki, gdy urosną, zapewniając większą przestrzeń dla korzeni i uzupełnienia składników odżywczych. Minimalna szerokość doniczki w przypadku kolumnowego drzewa owocowego powinna wynosić 45 cm. Drzewa uprawiane w donicach są również podatne na mróz w okresie zimowym, kiedy mogą doświadczyć gwałtownych zmian temperatury (np. gdy doniczka nagrzewa się, a następnie zaczyna szybko zamarzać), dlatego doniczka wymaga dobrej izolacji. W chłodniejszym klimacie kolumnowe drzewa uprawiane w donicach można przenieść do pomieszczeń na zimę, do garażu lub piwnicy, gdzie nie ma ryzyka silnych mrozów, ale temperatura musi regularnie spadać poniżej 7°C, ponieważ większość owoców gatunki drzew potrzebują określonej minimalnej liczby chłodnych dni w okresie zimowym, aby mogły wydać owoce.

Drzewka kolumnowe to idealna propozycja nawet dla początkujących ogrodników, ponieważ nie są wymagające. Możemy zajadać się świeżymi owocami nawet gdy mieszkamy na niewielkiej przestrzeni czy w blokach! To jest w nich najlepsze. Poza tym to świetna ozdoba nowoczesnych ogrodów!.